Galeria
Żegnamy prof. Jana Gaja
Profesor Jan Gaj – członek zwyczajny TNW
(1943-2011)
W minioną niedzielę, 20 lutego, rano dotarła do nas wiadomość, że choroba zwyciężyła i że Janek odszedł na zawsze. Profesor Jan Gaj był od kilku lat Sekretarzem Wydziału III - pogodnym i jednocześnie bardzo skromnym Kolegą. Po zebraniu wyborczym Wydziału, to właśnie on przedstawiał na ostatnim Zgromadzeniu Ogólnym TNW kandydatury nowo wybranych członków. To była Jego ostatnia serdeczna posługa dla naszego grona.
Profesor Gaj był przede wszystkim znakomitym fizykiem o niezwykle głębokim zrozumieniu istoty samej fizyki. Niektórzy z nas jeszcze pamiętają Jego piękne wykłady w telewizji (jakże to było dawno: dzisiaj TV czym innym się zajmuje). Pisywał do DELTY proponując jak najprostsze doświadczenia ilustrujące niekoniecznie elementarną wiedzę z fizyki, zaś jego pięknie wydana książka przez WNT w 1985 r. p.t. Laboratorium fizyczne w domu jest do dzisiaj niezbędnikiem dla wszystkich pasjonatów wiedzy.
Profesor Gaj od początku swej drogi akademickiej był związany z Uniwersytetem Warszawskim przechodząc wszystkie szczeble: od asystenta zatrudnionego zaraz po ukończeniu studiów w 1965 r., aż do uzyskaniu tytułu i stanowiska profesora w 1990. Od zawsze pasjonował go problem oddziaływania wzajemnego światła i ciała stałego. Był świetnym eksperymentatorem z łatwością poruszającym się w arkanach zaawansowanej teorii. Wszystkie jego prace to kombinacja wyrafinowanego eksperymentu i głębokiej analizy teoretycznej. Dość długo szukał tematu życia. Przełom nastąpił w pod koniec lat 70-tych, gdy zaczęły się pojawiać prace eksperymentalne pokazujące istnienie nowej klasy materiałów na pograniczu półprzewodników i magnetyków, tzw. półprzewodników półmagnetycznych. Trzy prace z 1979 roku pokazujące nieoczekiwany gigantyczny efekt Faradaya w tej klasie materiałów – swoistą ich sygnaturę firmową , nalezą do kanonu prac wciąż czytanych i cytowanych (łącznie znacznie ponad 1000 cytowań). We wszystkich tych pracach prof. Gaj był pierwszym autorem. Po nich szybko nastąpiło zapraszanie na najważniejsze konferencje międzynarodowe i uznanie międzynarodowe. Publikował wraz ze współpracownikami od tego czasu po kilka prac rocznie, a łączna liczba ich cytowań przekroczyła 3000, co plasuje Go wśród najbardziej cytowanych fizyków ciała stałego w kraju.
Mimo, że pasjonowało go najbardziej zrozumienie zjawisk, nie stronił od myśli by coś z tego zrobić praktycznego. I właśnie w maju ub. roku nasze środowisko zelektryzowała wiadomość, ze na Hożej, w jego laboratorium udało się zapisać informacje w pojedynczym atomie manganu umieszczonym w tzw. półprzewodnikowej kropce kwantowej. Na koniec wywiadu opublikowanego na stronie MNiSzW pod znamiennym tytułem „Niezwykły eksperyment na Wydziale Fizyki UW”*, prof. Gaj napisał: Dzięki tak nowoczesnej aparaturze będziemy mogli kontynuować prace badawcze na najwyższym poziomie i przeprowadzać doświadczenia, których przed nami nie zrobił nikt na świecie. Niestety, ale tej radości nie będzie mógł już dzielić ze współpracownikami.
Jest mi po ludzku bardzo smutno, bo Janek był bardzo bliskim Kolegą od czasów wspólnej pracy na Wydziale Fizyki. Kiedyś rozmawialiśmy na temat tego co ważne i Janek tak po prostu powiedział - chciałbym jak najwięcej zrozumieć, a potem o tym opowiedzieć.
Prof. Jerzy M Langer (IFPAN) – przew. Wydz III
Lokalizacja
